Korony protetyczne / ceramiczne

Korony protetyczne / ceramiczne w Dr Piosik Stomatologia, Poznań

• Co to jest korona protetyczna?

  Stomatologia rekonstrukcyjna zajmuję się odbudową zniszczonych zębów, dlatego np.: w przypadku małego lub średniego ubytku tkanek zęba spowodowanego próchnicą w zupełności wystarczy odbudowa utraconego szkliwa i zębiny nowoczesnymi adhezyjnymi materiałami kompozytowymi. Natomiast jeżeli dochodzi do większej utraty tkanek zęba, kiedy odbudowa kompozytowa nie jest w stanie w trwały sposób zabezpieczyć zęba – wtedy korzystniejszym rozwiązaniem jest korona protetyczna. Jest to rodzaj czapki ceramicznej na zniszczony ząb. Taki ząb wymaga specjalnego przygotowania, aby prócz siły adhezji dodatkowe utrzymanie było zapewnione przez odpowiedni kształt retencyjny opracowanego zęba filarowego – utrzymanie mechaniczne. Dzięki temu korona protetyczna odtwarza funkcję i estetykę zniszczonego zęba, oraz chroni jego pozostałe tkanki przed szkodliwymi czynnikami w jamie ustnej (bakterie, temperatura, kwasy, uszkodzenie mechaniczne itd.)

  

• Kiedy wykonywana jest korona protetyczna?

  Pierwsza grupa – najczęściej wskazaniami do wykonania korony protetycznej jest duże zniszczenie naturalnej korony zęba i jej osłabienie:

  • korona zęba najczęściej ulega uszkodzeniu na skutek próchnicy -liczne wypełnienia w zębie (“mało zęba w zębie”)
  • ząb po leczeniu endodontycznym
  • uraz na skutek wypadku
  • złamanie korony zęba
  • zgryzu urazowy i starcie zębów

  Drugą grupą wskazań są potrzeby estetyczne:

  • zęby zniekształcone
  • zęby przebarwione
  • zniszczone z licznymi wypełnieniami -zamykanie przerw między zębami

  Trzecią grupą to wskazania periodontologiczne:

  • szynowanie rozchwianych zębów (ruszające się zęby)

  Czwarta grupa wskazań to problemy okluzyjne:

  • tutaj mamy najcześciej dwie generacje koron protetycznych, korony wstępne rehabilitacyjne, przebudowujące zły zgryz w dobry. Korona rehabilitacyjna pozwala na wprowadzenie korekt adekwatnych to procesu rehabilitacji narządu żucia. Jest to forma prototypowa docelowej korony protetycznej. Po osiągnięciu pożądanego zgryzu można zastosować ostateczne korony protetyczne, spełniające wymagane kryteria wytrzymałościowe, biologiczne i estetyczne.

  

Z czego wykonane są korony protetyczne?

• nżynieria materiałów i technologii używanych w protetyce stomatologicznej ulega ciągłej ewolucji. Kiedyś korony protetyczne były wykonywane z akrylu (rodzaj polimerów), metalu (złoto, chromo-kobalt) aż po najnowocześniejsze korony protetyczne wykonywane z ceramiki. W materiałach protetycznych najbardziej poszukiwanymi zaletami jest wytrzymałość, biozgodność i estetyka. Ponieważ żaden z dostępnych materiałów nie spełniał wszystkich wymogów na raz, powstały korony dwuwarstwowe, gdzie wewnętrzna warstwa – metal – odpowiadała za wytrzymałość, a zewnętrzna widoczna warstwa – ceramiczna – odpowiadała za estetykę. taka budowa korony – metalowo-porcelanowa – była złotym standardem przez wiele lat. 

  

•  Jednak obecnie w protetyce stomatologicznej zwraca się również uwagę na możliwość korodowania i utleniania się metali, co z jednej strony powoduje sino-szare przebarwienia przy dziąśle na granicy korona i ząb. Z drugiej strony są doniesienia naukowe informujące o możliwym transporcie szkodliwych jonów metali do większości organów człowieka. Dlatego współcześnie najczęściej są stosowane korony ceramiczne wykonywane ze specjalnych ceramik na bazie dwutlenku cyrkonu – jest to materiał, w których udało się połączyć pożądane zalety: biozgodność, wytrzymałość oraz estetykę.

  

• Estetyka koron ceramicznych

  Szczególnie estetyka nowoczesnych ceramik pozwala naśladować cechy naturalnych kryształów z których zbudowany jest ząb. Światło przechodzi przez kryształy z naturalnymi efektami przejścia, odbicia i rozproszenia światła. Dodatkowo w ceramice można uzyskać efekty specjalne typu fluorescencja, opalizacja, mamelony szkliwa czy efekt halo przy brzegu siecznym.

   

  Ma to największe znaczenie w odcinku przednim uzębienia – najbardziej eksponowanym w trakcie szerokiego uśmiechu. Tym bardziej, że estetyka nie zawsze oznacza hollywoodzki uśmiech. Czasami najważniejsza jest integracja pojedynczej korony protetycznej z kompozycją pozostałych zębów naturalnych pacjenta. Wtedy za najlepszy efekt uznajemy taki kiedy nie można dostrzec ingerencji protetycznej w uzębienie pacjenta.

  Opracowanie zęba i osadzenie ceramicznej korony protetycznej

W jaki sposób powstaje korona protetyczna?

• Najważniejsze w leczeniu jest zawsze szczegółowe zbadanie pacjenta i określenie wskazań do leczenia. Jeżeli lekarz zdecyduje, że leczenie powinno być przeprowadzony z zastosowaniem korony protetycznej to wtedy zajmuję to najczęściej 2 wizyty, plus trzecia wizyta = kontrolna.

  Osadzenie wkładu koronow korzeniowego typu FRC w zębie

• Pierwsza wizyta – szlifowanie i wyciski

  Najczęściej najpierw podawane jest znieczulenie, a następnie pobierany wycisk pomocniczy przed rozpoczęciem preparacji zęba (“szlifowania”). Taki wycisk “zapisuje” trójwymiarowy kształt zęba, czyli powstaje foremka = negatyw kształtu zęba – aby na koniec wizyty można było zabezpieczyć oszlifowany ząb koroną tymczasową.

  

• Następnie można przystąpić do preparowania zęba = szlifowania pod koronę. Preparowanie zęba ma na celu stworzenie miejsca na materiał, z którego jest wykonana przyszła korona protetyczna. Szlifowane są ściany pionowe zęba oraz powierzchnia pozioma, z uwzględnieniem anatomii zęba filarowego i funkcji przyszłej korony protetycznej. Nowoczesne materiały wymagają obecnie mniejszej ilości redukcji tkanek zęba niż to było konieczne wcześniej, dzięki czemu pozostaje więcej tkanek zęba pod koroną, co przyczynia się do jego większej wytrzymałości. Dodatkowo techniki preparacji z użyciem powiększenia np.: mikroskopu zabiegowego, zdecydowanie poprawiły precyzję zabiegu.

  

• W przypadku zębów dotkniętych próchnicą, przygotowanie polega również na wyleczeniu próchnicy. Jeżeli doszło do uszkodzenia miazgi (tkanki wewnątrz zęba) – wtedy konieczne jest również leczenie endodontyczne. Przy znacznych uszkodzeniach struktury zęba stosowane są wkłady koronowo-korzeniowe, specjalne wzmocnienie mające na celu rekonstrukcję rdzenia zęba przed wykonaniem korony protetycznej.

  

• Po preparacji zęba filarowego (oszlifowaniu) wykonywane są wyciski właściwe- czyli trójwymiarowa kopia oszlifowanego zęba w formie negatywu. Na tej podstawie w laboratorium technik protetycznych powstanie gipsowy model – kopia oszlifowane zęba. Na modelu technik wykona koronę protetyczną. Najpierw model jest skanowany w skanerze stacjonarnym i danę są przenoszone do komputera – powstaje cyfrowa trójwymiarowa kopia zębów w dedykowanym oprogramowaniu. Następnie przy pomocy cyfrowych technik CAD/CAM projektowana jest przyszła korona protetyczna. Gotowy projekt jest wycinany na specjalnych frezarkach z odpowiedniego materiału np.: z bloczku dwutlenku cyrkonu. Wycięta korona jest wykańczana precyzyjnie i wypalana w specjalnych wyskotemperaturowych piecach do ceramiki (temperatura powyżej 1000 stopni celcujsza). Proces zajmuje średnio 2 tygodnie. Gotowa korona jest przesyłana to gabinetu stomatologicznego, aby mogła się odbyć druga wizyta.

  • 

  • 

  • 

• Nowocześniejszą formą, zastępującą wyciski filaru, jest wykonanie skanu wewnątrz ustnego – nagranie trójwymiarowego kształtu zębów bezpośrednio do komputera. Następnie drogą cyfrową przesłanie go do technika protetycznego, gdzie proces od momentu powstania cyfrowej wersji kształtu zęba przebiega tak samo, jak przy wykorzystaniu technik CAD/CAM.

  Aby korona pasowała w zgryzie pacjenta, konieczne są również wyciski drugiego łuku zębowego oraz zarejestrowanie sposobu w jaki pacjent zagryza.

  Na koniec wizyty bezpośrednio w gabinecie wykonywana jest korona tymczasowa z wycisku wykonanego na początku wizyty. Do takiej formy wprowadzany jest półpłynny materiał (specjalny rodzaj polimeru) i następnie wycisk razem z materiałem jest wprowadzony do jamy ustnej pacjenta. Z przeciśnięcia powstaje korona tymczasowa. Osadzana jest na koniec wizyty na cement tymczasowy – do czasu drugiej wizyty.

  • 

  • 

• Druga wizyta – osadzenie korony

  Podczas drugiej wizyty następuje:

  • zdjęcie korony tymczasowej
  • przymierzenie korony ostatecznej np.:ceramicznej i skontrolowanie wszystkich precyzyjnych parametrów, w tym również następuje ocena estetyki
  • po zweryfikowaniu poprawności wykonania korony można przystąpić do jej zacementowania (“przyklejenie”) na specjalne materiały adhezyjne.
  Osadzenie protetycznej korony ceramicznej na zębie
  Osadzenie korony metalowo porcelanowej na zębie

• Trzecia wizyta – kontrola  po osadzeniu korony

  Bardzo ważna jest wizyta kontrolna po osadzeniu korony, aby móc zweryfikować po krótkim okresie używania korony w jamie ustnej czy spełnia wszystkie niezbędne parametry, w tym funkcjonalne. Gdyby było odczucie za wysokiego zęba w trakcie gryzienia, wtedy należy zgłosić się do gabinetu w celu przeprowadzenia adekwatnych korekt okluzyjnych (wszelkie dziwne odczucia warto jest zgłaszać w gabinecie stomatologicznym) -krótko po osadzeniu korony pacjent może odczuwać pozabiegową, przejściową nadwrażliwość na ciepło i zimno

  W przypadku wielu koron może być potrzebna adaptacja do nowych warunków zgryzowych w ciągu kilku, a czasem kilkunastu dni

  

Jak dbać o korony protetyczne?