Most protetyczny

Most protetyczny to rodzaj protezy zębowej, która służy do uzupełnienia brakujących zębów. Jest wykonywany w sytuacji, gdy pacjent utracił jednego lub kilka zębów, a pozostałe zęby są na tyle mocne, że mogą służyć jako podpory dla mostu. Wykonanie mostu protetycznego jest jednym z możliwych sposobów uzupełnienia braków w uzębieniu i przywrócenia pacjentowi prawidłowej funkcji zgryzu oraz estetyki uśmiechu.

Decyzja o wykonaniu mostu protetycznego zależy od wielu czynników, takich jak ogólny stan zdrowia pacjenta, stan pozostałych zębów, poziom akceptowalnych kosztów oraz preferencje pacjenta. Ostateczna decyzja powinna być podejmowana po konsultacji z lekarzem dentystą lub protetykiem, którzy dokładnie przebadają pacjenta i przedstawią mu najlepsze opcje leczenia.

Most protetyczny to konstrukcja złożona z kilku koron protetycznych, które łączą ze sobą zęby będące filarami mostu (zęby filarowe) oraz przęseł mostu (korony w miejscu brakującego zęba) oraz ich połączenie — tzw. łączniki. Mosty protetyczne wykonuje się z różnych materiałów: najczęściej z ceramiki na bazie dwutlenku cyrkonu lub połączenia metalu i porcelany, co zapewnia wytrzymałość oraz naturalny wygląd.

Wskazania do leczenia mostem protetycznym zależą od indywidualnej sytuacji pacjenta oraz jego potrzeb, ilości i stanu zębów w jamie ustnej. Ostatecznie, po bardzo dokładnym zbadaniu, decyzję podejmuje lekarz dentysta lub specjalista protetyk. Oto niektóre z najczęstszych wskazań:

1. Brak jednego lub kilku zębów — most protetyczny może zastąpić brakujące zęby i przywrócić funkcję gryzienia i mówienia.
2. Gdy uzupełnienie brakującego zęba nie jest możliwe przy pomocy leczenia implantologicznego. W przypadku braku zęba most protetyczny może być stosowany jako alternatywa dla implantów dentystycznych lub protez ruchomych.
3. Rehabilitacja zgryzu — w przypadku złej okluzji, zgryzu urazowego, konieczna może być przebudowa większej liczby zębów koronami i mostami protetycznymi.
4. Poprawa estetyki uśmiechu — most protetyczny może uzupełnić brakujące zęby, co poprawi wygląd uśmiechu.
5. Zapobieganie przed przemieszczaniem się zębów — brak jednego lub kilku zębów może spowodować ruch pozostałych zębów, co prowadzi do problemów związanych z układem zgryzu.
6. Utrzymywanie kształtu twarzy — brakujące zęby mogą wpłynąć na kształt twarzy i prowadzić do zmarszczek. Dzieje się tak, ponieważ zęby podpierają usta i policzki. Ich brak powoduje zapadanie się tych tkanek i w konsekwencji pojawienie się starczego wyglądu.
7. Usuwanie bólu i dyskomfortu — brakujące zęby mogą prowadzić do bólu, dyskomfortu i wrażliwości pozostałych zębów.
8. Braki zębowe powodujące problemy funkcjonalne, takie jak trudności w mówieniu lub trudności w jedzeniu.

Najważniejsze w leczeniu jest zawsze szczegółowe zbadanie pacjenta i określenie wskazań do leczenia. Jeżeli lekarz zdecyduje, że leczenie powinno być przeprowadzone z zastosowaniem mostu protetycznego, wtedy zajmuję to najczęściej 2 wizyty plus trzecia wizyta kontrolna. W celu wykonania mostu protetycznego stomatolog musi przygotować zęby naturalne, które będą służyć jako podparcie dla mostu protetycznego. Przygotowanie to polega  na zredukowaniu kształtu zębów poprzez szlifowanie (podobnie jak pod koronę protetyczną). Następnie, wykonywane są wyciski (lub skany), a na ich podstawie laboratorium technik protetycznych powstanie most protetyczny. Gotowy most jest trwale cementowany na naturalnych zębach, dzięki czemu funkcjonuje praktycznie jak naturalne uzębienie pacjenta.

Pierwsza wizyta — szlifowanie i wyciski:

• Pierwsza wizyta pacjenta leczonego poprzez wykonanie mostu protetycznego zaczyna się od podania znieczulenia, a następnie pobrania wycisku pomocniczego przed rozpoczęciem preparacji zębów (“szlifowania”). Taki wycisk “zapisuje” trójwymiarowy kształt zęba, czyli powstaje foremka — negatyw kształtu zęba, aby na koniec wizyty można było zabezpieczyć oszlifowane zęby mostami tymczasowymi.
• następnie można przystąpić do preparowania zęba — szlifowania pod most. Preparowanie zęba ma na celu stworzenie miejsca na materiał, z którego jest wykonany przyszły most protetyczny. Szlifowane są ściany pionowe zęba oraz powierzchnia pozioma, z uwzględnieniem anatomii zęba filarowego i funkcji przyszłego mostu protetycznego. Nowoczesne materiały wymagają obecnie mniejszej ilości redukcji tkanek zęba, niż to było konieczne wcześniej, dzięki czemu pozostaje więcej tkanek zęba pod mostem, co przyczynia się do jego większej wytrzymałości. Dodatkowo techniki preparacji z użyciem powiększenia np.: mikroskopu zabiegowego, zdecydowanie poprawiły precyzję zabiegu.
• w przypadku zębów dotkniętych próchnicą, przygotowanie polega również na wyleczeniu próchnicy. Jeżeli doszło do uszkodzenia miazgi (tkanki wewnątrz zęba) — wtedy konieczne jest również leczenie endodontyczne. Przy znacznych uszkodzeniach struktury zęba stosowane są wkłady koronowo-korzeniowe, specjalne wzmocnienie mające na celu rekonstrukcję rdzenia zęba przed wykonaniem korony protetycznej.

• po preparacji zębów filarowych (oszlifowaniu) wykonywane są wyciski właściwe, czyli trójwymiarowa kopia oszlifowanego zęba w formie negatywu. Na tej podstawie w laboratorium technik protetycznych powstanie gipsowy model — kopia oszlifowanych zębów. Na modelu technik wykona most protetyczny. Najpierw model jest skanowany w skanerze stacjonarnym i dane są przenoszone do komputera — powstaje cyfrowa trójwymiarowa kopia zębów w dedykowanym oprogramowaniu. Następnie przy pomocy cyfrowych technik CAD/CAM projektowany jest przyszły most protetyczny. Gotowy projekt jest wycinany na specjalnych frezarkach z odpowiedniego materiału np.: z bloczku dwutlenku cyrkonu. Wycięty most jest wykańczany precyzyjnie i wypalany w specjalnych wysokotemperaturowych piecach do ceramiki (temperatura powyżej 1000 stopni Celsjusza). Proces zajmuje średnio 2 tygodnie. Gotowy most jest przesyłany do gabinetu stomatologicznego, aby mogła się odbyć druga wizyta.

Nowocześniejszą formą, zastępującą wyciski filarów, jest wykonanie skanu wewnątrzustnego — nagranie trójwymiarowego kształtu zębów bezpośrednio do komputera. Następnie drogą cyfrową przesłanie go do technika protetycznego, gdzie proces od momentu powstania cyfrowej wersji kształtu zęba przebiega tak samo, jak przy wykorzystaniu technik CAD/CAM.

• Aby most pasował w zgryzie pacjenta, konieczne są również wyciski drugiego łuku zębowego oraz zarejestrowanie sposobu, w jaki pacjent zagryza.
• Na koniec wizyty bezpośrednio w gabinecie wykonywany jest most tymczasowy z wycisku wykonanego na początku wizyty. Do takiej formy wprowadzany jest półpłynny materiał (specjalny rodzaj polimeru) i następnie wycisk razem z materiałem jest wprowadzony do jamy ustnej pacjenta. Z przeciśnięcia powstaje most tymczasowy. Osadzany jest na koniec wizyty na cement tymczasowy — do czasu drugiej wizyty.

Druga wizyta — osadzenie mostu:

• Na drugiej wizycie następuje zdjęcie mostu tymczasowego, przymierzenie mostu ostatecznego: ceramicznego i skontrolowanie wszystkich precyzyjnych parametrów, następuje również ocena estetyki.
• Po zweryfikowaniu poprawności wykonania mostu można przystąpić do jego zacementowania (“przyklejenie”) na specjalne materiały adhezyjne.

Trzecia wizyta — kontrola po osadzeniu mostu:

• Bardzo ważna jest wizyta kontrolna po osadzeniu korony, aby móc zweryfikować po krótkim okresie używania korony w jamie ustnej, czy spełnia ona wszystkie niezbędne parametry, w tym funkcjonalne. Gdyby było odczucie za wysokiego zęba w trakcie gryzienia, wtedy należy zgłosić się do gabinetu w celu przeprowadzenia adekwatnych korekt okluzyjnych (wszelkie dziwne odczucia warto jest zgłaszać w gabinecie stomatologicznym).

• Krótko po osadzeniu korony pacjent może odczuwać pozabiegową, przejściową nadwrażliwość na ciepło i zimno.
• W przypadku wielu koron może być potrzebna adaptacja do nowych warunków zgryzowych w ciągu kilku, a czasem kilkunastu dni.

Mosty protetyczne są jednym z najpopularniejszych sposobów na uzupełnienie braków zębowych i mają wiele zalet. Oto kilka z nich:

1. Poprawa estetyki uśmiechu — mosty protetyczne są wykonane z materiałów, które doskonale imitują zęby pacjenta, wyglądają bardzo naturalnie i idealnie pasują do koloru pozostałych zębów pacjenta, co pozwala na osiągnięcie pięknego i naturalnego uśmiechu.
2. Funkcjonalność — mosty protetyczne pozwalają na przywrócenie pełnej funkcjonalności uzębienia, ułatwiając gryzienie i żucie jedzenia oraz mówienie. Są cementowane trwale, dlatego funkcjonują praktycznie jak naturalne uzębienie — nie są wyjmowane jak proteza ruchoma i nie ma obawy, że most wypadnie w czasie jedzenia, rozmowy czy uśmiechania.
3. Trwałość — mosty protetyczne są wytrzymałe i odporne na uszkodzenia mechaniczne, co sprawia, że pacjent może korzystać z nich przez długi czas. Trwałość zależy od precyzji wykonania oraz jakości zastosowanych materiałów.
4. Szybkość i skuteczność leczenia — mosty protetyczne to stosunkowo szybki i skuteczny sposób na zastąpienie brakujących zębów, co przyczynia się do poprawy komfortu życia pacjenta.
5. Dostępność — mosty protetyczne są stosunkowo powszechnie stosowanym rodzajem uzupełnienia brakujących zębów, co oznacza, że pacjenci mają łatwy dostęp do tej formy leczenia.
6. Bezbolesność — zabieg zakładania mostu protetycznego jest praktycznie bezbolesny i nie wymaga długiej rekonwalescencji, dzięki czemu pacjenci mogą wrócić do swoich codziennych czynności już w krótkim czasie.

Jako zamienniki brakujących zębów, mosty protetyczne mają swoje wady i ograniczenia. Oto niektóre z najważniejszych wad mostów protetycznych:

1. Uszkodzenie zdrowych zębów — w celu umieszczenia mostu protetycznego, zdrowe zęby, obok brakującego zęba muszą zostać oszlifowane, czyli redukowane są zdrowe tkanki zębów filarowych.
2. Trudności w utrzymaniu higieny — mosty protetyczne wymagają odpowiedniej dbałości w trakcie zabiegów oczyszczania z resztek pokarmowych takich jak użycie szczoteczek zębowych, specjalnych nici higienicznych typu super floss oraz irygatora stomatologicznego.
3. Mosty protetyczne mają ograniczoną żywotność i mogą wymagać wymiany po kilkunastu latach.
4. Możliwość pęknięcia — mosty protetyczne mogą być podatne na pękanie i łamanie, szczególnie w przypadku osób, które mają problemy ze zgryzem urazowym.
5. Nieodwracalność — procedura przygotowania zębów filarów przez szlifowanie jest nieodwracalna. Oznacza to, że po usunięciu zdrowych tkanek zębowych, nie można już ich przywrócić — pozostaje jedynie rekonstrukcja koronami protetycznymi.
6. Możliwe problemy z okluzją — nieprawidłowo zaprojektowany most protetyczny może prowadzić do problemów z układem zgryzowym, co może prowadzić do bólu i dyskomfortu.
7. Wysoki koszt — mosty protetyczne mogą być kosztowne, zwłaszcza gdy wymagane jest włączenie do planu leczeniu wielu zębów.

Ważne jest, aby regularnie odwiedzać dentystę i dbać o higienę jamy ustnej, aby most protetyczny służył jak najdłużej i zapewniał pacjentowi zdrowie i pięknyuśmiech. Podobnie jak naturalne zęby również most protetyczny wymaga regularnej higieny, aby pozostał czysty i zdrowy.

Oto kilka sposobów, jak dbać o higienę mostu protetycznego:

1. Szczotkowanie — należy szczotkować most przynajmniej dwa razy dziennie po dwie minuty, używając elektrycznej, sonicznej, a najlepiej magnetycznej szczoteczki do zębów i pasty do zębów. Należy szczególnie uważać na obszar wokół mostu, gdzie bakterie mogą łatwo gromadzić się i powodować choroby przyzębia. Dla trudno dostępnych miejsc powstały tzw. specjalistyczne szczoteczki do zębów.
2. Nici dentystyczne — nici dentystyczne mogą być używane do usuwania resztek jedzenia między zębami i mostem, które są trudne do usunięcia za pomocą szczoteczki do zębów. Pomiędzy przęsłem mostu a dziąsłem (w miejscu, gdzie brakuje zęba naturalnego “w powietrzu” jest korona protetyczna), należy używać specjalnych nici higienicznych typu super floss. Specjalny sztywny koniec takiej nici pozwala sprawnie przełożyć nić pod mostem i oczyścić tę trudno dostępną przestrzeń.
3. Stosowanie Irygatora stomatologicznego. Irygator zębowy to urządzenie, które pomaga w czyszczeniu trudno dostępnych przestrzeni międzyzębowych przy pomocy odpowiedniego strumienia wody. Strumień pozwala doczyścić błonę śluzową np. pod przęsłem mostu oraz precyzyjnie przepłukać kieszonki dziąsłowe. Zazwyczaj irygatory posiadają regulator ciśnienia, który pozwala na dostosowanie odpowiedniej siły strumienia.
4. Płukanie ust — stosowanie płynu do płukania jamy ustnej po szczotkowaniu pomaga w kompleksowym eliminowaniu bakterii z jamy ustnej.
5. Wizyty kontrolne u dentysty — regularne wizyty kontrolne u dentysty są ważne, aby upewnić się, że most jest w dobrym stanie i aby usunąć kamień nazębny lub osad, który może się gromadzić wokół mostu.
6. Unikanie twardych pokarmów — należy unikać twardych pokarmów, które mogą uszkodzić most protetyczny, takich jak twarde cukierki, orzechy i lód.

Implanty są często uważane za bardziej naturalne rozwiązanie niż most protetyczny, ponieważ pełnią funkcję korzenia zębowego i dodatkowo odtwarzają podparcie w zgryzie. Implanty mogą również pomóc w zapobieganiu dalszej utracie kości, co jest częstym skutkiem ubocznym braku zębów. Odtwarzając np.: brak pojedynczego zęba na implancie, możemy uniknąć szlifowania zdrowych zębów — co byłoby konieczne w przypadku leczenia mostem protetycznym.

Mosty z kolei mogą być dobrym wyborem dla pacjentów, którzy mają wiele zębów brakujących w jednej lub kilku sąsiadujących ze sobą lukach. Szczególnie jeżeli pozostałe zęby w jamie ustnej bardzo często są już mocno zniszczone, przez co i tak wymagają wykonania koron protetycznych. W niektórych przypadkach, kiedy nie można wykonać leczenia przy pomocy implantów, mosty mogą być najkorzystniejszą opcją leczenia.

Decyzja między implantem a mostem powinna być podejmowana w porozumieniu ze specjalistą protetykiem, który może dokładnie ocenić sytuację pacjenta i pomóc w wyborze najlepszego rozwiązania. Ostatecznie wybór między implantem a mostem, będzie zależał od indywidualnej sytuacji, w tym stanu zdrowia jamy ustnej, lokalizacji brakującego zęba i osobistych preferencji pacjenta.

Mosty protetyczne pozwalają na przywrócenie pełnej funkcjonalności uzębienia, ułatwiając gryzienie i żucie jedzenia oraz mówienie. Są cementowane trwale, dlatego funkcjonują praktycznie jak naturalne uzębienie — nie są wyjmowane jak proteza ruchoma i nie ma obawy, że most wypadnie w czasie jedzenia, rozmowy czy uśmiechania.

Jednak procedura przygotowania zębów filarów pod most przez szlifowanie jest nieodwracalna. Oznacza to, że po usunięciu zdrowych tkanek zębowych, nie można już ich przywrócić — pozostaje jedynie rekonstrukcja mostami protetycznymi. Pomimo tej wady mosty protetyczne są rozwiązaniem trwalszym i lepiej odtwarzającym funkcję i estetykę zębów niż proteza ruchoma.

Najczęściej argumentem przeważającym za leczeniem protezą ruchomą jest aspekt finansowy —protezy ruchome są tańsze. Protezy ruchome bardzo często charakteryzują się niesatysfakcjonującą stabilnością w codziennym użytkowaniu, zajmują więcej miejsca w jamie ustnej oraz dla utrzymania wymagają nieestetycznych metalowych elementów retencyjnych w postaci klamer. Zaletą protez częściowych jest odtworzenie zębów w przypadku rozległych braków zębowych oraz wykonanie takich protez najczęściej nie wymaga szlifowania zębów.

W przypadku rozległych braków zębowych nie można przeprowadzić leczenia mostami protetycznymi. Wyjątkiem od tej reguły jest leczenie z wykorzystaniem implantów zębowych. Wtedy implanty pełnią funkcję dodatkowych filarów i często można zrezygnować z leczenia protezą ruchomą i wybrać leczenie dużo bardziej komfortowymi mostami protetycznymi. Również u pacjentów dotychczas leczonych protezami ruchomymi, nowoczesne leczenie implantoprotetyczne bardzo często umożliwiają pozbycie się protezy ruchomej i rekonstrukcję braków zębowych przy pomocy mostów na implantach.

Dzięki nowoczesnemu leczeniu implantologiczno-proetycznemu, obecnie nawet w przypadku braku kilku zębów, możliwe jest leczenie przy pomocy mostów. W takim przypadku implanty pełnią funkcję brakujących filarów i na nich wykonywane są mosty protetyczne, podobnie jak w przypadku mostów na naturalnych zębach. Dodatkowo w przypadku rozległych braków zębowych, pacjenci nie są już skazani na użytkowanie protez ruchomych. Również w tym przypadku implanty mogą posłużyć jako dodatkowe filary, a rozległe braki zębowe mogą być uzupełnione przy pomocy mostów na implantach. Takie mosty funkcjonują praktycznie tak jak naturalne zęby pacjenta. Często u pacjentów korzystających dotychczas z protez ruchomych jesteśmy w stanie wykonać mosty na implantach całkowicie zmieniających jakość życia takich pacjentów.

Cena wykonania mostu protetycznego zależy głównie od liczby odtwarzanych zębów oraz zastosowanego materiału, a także stanu i rozmieszczenia zębów filarowych. Zdarza się, że zęby filarowe posiadają próchnicę i wymagają leczenia zachowawczego, czasami zniszczenie zęba jest na tyle duże, że wymaga nawet leczenia endodontycznego czy odbudowy rdzenia przy pomocy wkładu koronowo-korzeniowego. W rozliczeniu mostu przyjmuje się liczbę koron, która jest niezbędna do wykonania mostu. Przykładowo most uzupełniający pojedynczy brak zęba wymaga odtworzenia tego zęba, ale również oszlifowania sąsiednich zębów. W takiej sytuacji powstanie most składający się z trzech koron ceramicznych, jest to koszt 3 x 2500 zł = 7500 zł. Łatwo zauważyć, że jest to prawie taki sam koszt leczenia jak wykonanie implantu i korony na implancie, bez konieczności szlifowania zdrowych zębów.
• most 3 koronowy ceramiczny: 3 x 2500 zł = 7500 zł
• most 3 koronowy metal-porcelana: 3 x 1900zł = 5700 zł